(foto: Museum Voorlinden)
‘Die is mooi’. Bij het weggaan pakt ze de kaart uit het kaartenrekje. Het is een foto van een boekenkast, een kunstwerk van de Chinese Yin Xiuzhen.
Ik ga graag naar een museum. Struinen door de stilte en me laven aan het licht in ruimtes die ontworpen zijn om je stil te laten staan en te ervaren. Heerlijk. Na afloop koop ik altijd een paar kaarten in de museumshop. Liefst van kunst die me die dag raakte.
Op de eerstvolgende werkdag geef ik die kaarten een plekje in mijn rekje. Zo geniet ik na en probeer ik de ervaring vast te houden. Het gebeurt regelmatig dat een afbeelding een patiënt raakt, net als vandaag.
Dit kunstwerk zag ik in Museum Voorlinden. Ik vertel haar dat de kunstenaar gedragen kleding verzamelde van vrienden, familie en vreemden. Kleding houdt volgens haar herinneringen vast uit de tijd waarin die gedragen werd. ‘Het lijkt een gewone boekenkast maar elk boek is gekaft in een kledingstuk. De achterkant van deze kast toont een grote stapel wasgoed met herinneringen.’
Ze is enkele jaren bij mij in behandeling geweest en vandaag nemen we afscheid. Dat is moeilijk. Voor haar ben ik bij periodes de vuurtoren geweest waardoor ze koers kon houden in het duister. Voor het laatste en zwaarste gedeelte van haar behandeling is ze nu bij een superspecialist. Ik laat haar gaan met vertrouwen en een vleugje weemoed. Zoals bij een kind dat op kamers gaat.
“De achterkant van deze kast toont een grote stapel wasgoed met herinneringen.“
‘Het is geen toeval dat je net deze kaart pakte,’ zeg ik tegen haar. ‘Niemand vermoedt bij de aanblik van deze boekenkast hoe de achterkant eruit ziet. Zo vergaat het jou ook. Mensen hebben geen benul van de zooi die er achter het zichtbare in jouw kast ligt. Hier mocht die andere kant er zijn. Ik weet hoe die eruit ziet. Neem deze kaart maar mee. Hij is voor jou.’
We wisselen een blik en slikken allebei. ‘Nou, doei dan maar.’ Ze loopt weg.
Ik hoop dat ze nog eens langs komt met de was.
Afgelopen maandag was ik bij een afscheid van een man die in een plotseling opkomende zware depressie een eind aan zijn leven maakte. Uit de uitgesproken herdenkingen bleek dat zelfs de beste vrienden geen kennis hadden van wat er achter de “rijk gevulde boekenkast” schuil ging.
Toen ik jouw mooie stukje AFSCHEID las moest ik hieraan denken.
Dag Cassandra,
Al weer een aardig stukje tekst van jouw hand.
Het mooiste vind ik terug in de laatste alinea over de zichtbare voorkant en onzichtbare achterkant van de kast.
Zo is het bij veel mensen ook.
Bijna iedereen heeft wel zo’n onzichtbare achterkant waar naar je soms moet raden.
Dank je! Mooi om te horen wat jou trof. Deze metafoor gaat inderdaad niet alleen over deze vrouw. Het geldt voor ons allemaal. In mijn spreekkamer loop ik om de kast heen en kijk samen naar wat daar allemaal is.
Eigenlijk zoals in het filmpje over deze kast, dat je ziet als je op de quote klikt.
Dit is de eerste van een serie kleine verhalen waarin ik iets laat zien uit de praktijk dat ik niet ‘op school’ heb geleerd. Ik ben benieuwd wat jullie ervan vinden.